hilafet hiyerarşisi

.

devlet hiyerarşisi

                                                                                                                     

hilafet hiyerarşisi

hilafet hiyerarşisinde devlet hiyerarşisinden farklı olarak ast üst ilişkisi pramitsel değil saf düzeni halinde bir öndelik yanındalık ve arkadalık ihtiva eder. amir memur arasında devlet hiyerarşisinde bir "yükseklik" mefumu zuhur etmekte iken hilafet hiyerarşisinde öncülük yanındalık ve arkasında durma olarak bir üstünlük yerine eşitlik meydana gelir. öncülük ve yoldaşlık yanındalık arkasındalık durumu ise üstlenilen görev gereğidir. 

yani C noktasında görev ifa eden imamın halifenin arkasında saf tutmuş bir birlik bulunurken ve destek verirken halife yanlız değildir. ancak devlet hiyerarşisinde tepede bulunan amirin yanında ve arkasında değil altında bulunan toplumun gönüllü destek ve karşılıksız birlikte mücadele veremediğini ve amirin yanlızlık hissiyle amirlik ettiklerine değil farklı odaklara kendini hasrettiğini söylemek ya da yapının buna çok müsait olduğunu söylemek zor değil.

hilafet hiyerarşisinde eşitlik dava birlik beraberlik esas iken devlet hiyerarşisi diyebileceğimiz pramitsel yapıda kibir ve kölelik kendine rahatça yer bulabilmektedir.