Liderler her istediğini yapabilir mi?
bu soru siyaset biliminin de uluslararası ilişkilerinde temel sorularından. zira geçtiğimiz yüzyılın diktatörleri zorba ideolojileri dünyayı ve insanlığı zulme ve savaşlara sürüklemiş karakterleri bu soruyu hayati hale getirmiş bulunuyor.
avrupa ve amerika bu soruna demokrasi ve onun ürettiği kültürü koymuş görünmekte. ancak bu demeokratik sistemsel ve kültürel frenler bile bu soruyu ve onu ortaya çıkaran endişeyi dizginleyebilmiş görünmemekte.
sistemsel frenlerin yasaların ve kültürün kendi içinde barındırdığı zaaflar açıklar boşluklar diktatörleşmeye ve halkın da desteğiyle faşistleşmeye gidişe kesin çözüm üretememekte.
buna kesin çözümün bulunabileceği ise ütopik bir iddia sayılmakla ahlakın bu boşlukları zaafları ve açıkları kapatacak yegane şey olduğu ileri sürülebilir. insan üretimi hiçbir sistemin mükemmel olamayacağı olumsuzluklara açık olacağı gerçeği ile beraber ahlak sahibi "ehil" ve "dürüst" liderlerin bu açıkları telafi edebileceği söylenebilir.
bu ahlakın içinde vatan sevgisi, dürüstlük, ahde vefa, millet sevgisi, kibirden ari fedakar bir karakter bulunmak durumunda ki bu endişe bir nebze olsun giderilebilsin.
ayrıca kanunların yasaların iç politik ve dış politik konjonktürün, genel siyasi hava ve atmosferin de liderleri her istediğini keyfi biçimde yapmalarında fren rolü oynadığı düşünülmelidir.
örnek olarak ondört yıllık erdoğan iktidarı, putin rusyası ve en yeni örnek trump liderliği keyfiyete popülizme ülkede ve dünya da yer olmadığını bize göstermekte.
erdoğan liderliğinde ak parti en ufak bir hatasında ipini çekecek bir iç muhalefete ve dış konjonktüre, putin rusyası uluslarası güç dengelerine, trump ise iç dinamiklere ve dış atmosfere takılarak fren yaptığı görülebilir.
bir insanın tastamam güvene layık olması mümkünse bile insanın bunu bilebilmesi imkansızken bu faktörlerin varlığı bizi teskin edecektir.
yani bu yüzyılda liderlerin keyfi her istediğini yapan bir diktatör olması imkansıza yakın. ama tabi ihtimaller varlığını sürdürüyor.
ihtimallere göre davranılması ise hesaba katılmaları dışında fonksiyonel olmayacaktır.
avrupa ve amerika bu soruna demokrasi ve onun ürettiği kültürü koymuş görünmekte. ancak bu demeokratik sistemsel ve kültürel frenler bile bu soruyu ve onu ortaya çıkaran endişeyi dizginleyebilmiş görünmemekte.
sistemsel frenlerin yasaların ve kültürün kendi içinde barındırdığı zaaflar açıklar boşluklar diktatörleşmeye ve halkın da desteğiyle faşistleşmeye gidişe kesin çözüm üretememekte.
buna kesin çözümün bulunabileceği ise ütopik bir iddia sayılmakla ahlakın bu boşlukları zaafları ve açıkları kapatacak yegane şey olduğu ileri sürülebilir. insan üretimi hiçbir sistemin mükemmel olamayacağı olumsuzluklara açık olacağı gerçeği ile beraber ahlak sahibi "ehil" ve "dürüst" liderlerin bu açıkları telafi edebileceği söylenebilir.
bu ahlakın içinde vatan sevgisi, dürüstlük, ahde vefa, millet sevgisi, kibirden ari fedakar bir karakter bulunmak durumunda ki bu endişe bir nebze olsun giderilebilsin.
ayrıca kanunların yasaların iç politik ve dış politik konjonktürün, genel siyasi hava ve atmosferin de liderleri her istediğini keyfi biçimde yapmalarında fren rolü oynadığı düşünülmelidir.
örnek olarak ondört yıllık erdoğan iktidarı, putin rusyası ve en yeni örnek trump liderliği keyfiyete popülizme ülkede ve dünya da yer olmadığını bize göstermekte.
erdoğan liderliğinde ak parti en ufak bir hatasında ipini çekecek bir iç muhalefete ve dış konjonktüre, putin rusyası uluslarası güç dengelerine, trump ise iç dinamiklere ve dış atmosfere takılarak fren yaptığı görülebilir.
bir insanın tastamam güvene layık olması mümkünse bile insanın bunu bilebilmesi imkansızken bu faktörlerin varlığı bizi teskin edecektir.
yani bu yüzyılda liderlerin keyfi her istediğini yapan bir diktatör olması imkansıza yakın. ama tabi ihtimaller varlığını sürdürüyor.
ihtimallere göre davranılması ise hesaba katılmaları dışında fonksiyonel olmayacaktır.
Yorumlar
Yorum Gönder